Główne kierunki eksportu polskich firm z sektora MŚP a ogólna sytuacja gospodarcza

Główne kierunki eksportu polskich firm z sektora MŚP a ogólna sytuacja gospodarcza

Projekt EPIC – Wzmacnianie i promocja międzynarodowej komunikacji biznesowej jest projektem realizowanym przez Danmar Computers wspólnie z partnerami europejskimi w ramach Programu Leonardo da Vinci Transfer Innowacji. Jego głównym celem jest zaimplementowanie w 4 krajach (Polska, Litwa, Hiszpania: region Basków, Włochy: Sycylia) programu audytu zdolności językowych oraz komunikacji w MŚP, co pozwoli na identyfikację i usunięcie barier językowych i kulturowych, które wynikają z handlu transgranicznego zwiększając tym samym ich konkurencyjność. Pierwszym elementem aplikacji takiego podejścia jest dokonanie analizy sytuacji gospodarczej danego kraju w powiazaniu z kondycją eksportu. Dopiero na tej podstawie możliwe jest określenie jak sytuacja taka powinna wyglądać docelowo w danej firmie.

Od 2009 roku, główny wskaźnik rozwoju Polski, PKB, notuje nieco niższe tempo wzrostu niż wcześniej. Ma na to wpływ kryzys finansowy i jego opóźniony wpływ na wskaźniki gospodarcze. Spadek tempa wzrostu PKB, który osiągnął 1,9% w 2012 roku (w porównaniu do 4,5% i 3,9% w 2011 i 2010 roku) można zatem uznać za wyraźny. Głównym komponentem PKB jest bilans handlu zagranicznego, który wyniósł 2,1% PKB, jednak ma on charakter negatywny. Oznacza to, że Polska więcej importuje niż eksportuje (Wykres 1). Ta różnica jednak zmniejszyła się w ciągu ostatnich lat i wartość eksportu znacząco wzrosła. Przykładowo, eksport w 2012 roku podwoił się w porównaniu do roku 2005.

Wykres 1. Bilans obrotu handlu zagranicznego.
Źródło: coroczne wskaźniki makroekonomiczne

Kryzys gospodarczy dotknął aktywność inwestycyjną, wartość inwestycji znacząco spadła, oscylując wokół wartości 100% lub niżej (97% w 2012 roku). Ostatni rok dużych inwestycji to rok 2007. W 2011 roku zauważono niewielki wzrost inwestycji (ok. 10%), ale już w kolejnym roku ponownie spadek (Wykres 2).

Wykres 2. Wartości inwestycji. Poprzedni rok = 100
Źródło: coroczne wskaźniki makroekonomiczne

Wkład sektora MŚP w polską gospodarkę jest dominujący, a proporcje nie zmieniają się od lat (Wykres 3). Jedynym wyraźnym trendem jest zwiększająca się liczbą przedsiębiorstw zatrudniających mniej niż 9 osób, co może być powiązane z rosnącym wskaźnikiem bezrobocia oraz redukcją zatrudnienia przez firmy, w szczególności te mniejsze, których kondycja gospodarcza utrudnia działanie na rynku.

Wykres 3. Struktura przedsiębiorstw według rozmiaru
Źródło: Lokalny bank danych

Ogólna sytuacja na rynku pracy wskazuje, że w ciągu ostatnich dwunastu lat całkowity poziom zatrudnienia wzrósł w grupie osób, które mogą pracować. Niestety dane te odnoszą się do liczby zatrudnionych osób i podwyżek wynikających z wprowadzenia nowych grup pracowników na rynku pracy w tym okresie. W 2012 roku wzrost liczby pracowników wynosił 29 tys. (w porównaniu do 2011 roku) i był niższy niż w 2011 roku (wzrost o 89 tys.). Jest to wynik procesów demograficznych i emigracji zarobkowej sięgającej 2 mln Polaków, która ma związek z rosnącym wskaźnikiem bezrobocia. Pomimo, że nie przekracza ono poziomów z okresu 2002-2003, rezultaty wnikliwego badania bezrobocia mogą być przygnębiające. Najwyższy wskaźnik bezrobocia występuje wśród młodych osób: mimo spadku bezrobocia w grupie wiekowej 25-34, nadal jest to wyższy poziom, niż w przypadku starszych osób (Wykres 4).

Wykres 4. Stopa bezrobocia według wieku
Źródło: coroczne wskaźniki makroekonomiczne

Główny kierunek polskiego eksportu to Niemcy. Blisko 27% wszystkich dóbr i usług eksportowanych z Polski jest wysyłanych do Niemiec. Inne ważne kraje to: Wielka Brytania, Czechy i Francja (Wykres 5). Algieria, Brazylia, Kanada, Kazachstan i Turcja – to główne strategiczne kierunki eksportu wybrane przez Ministerstwo Gospodarki w 2013 roku, pokryte dotacją w wysokości 160 milionów zł, zaprojektowaną w celu promocji firm i wdrażania programów promocji handlu.

Wykres 5. Polski obrót handlu zagranicznego
Źródło: GUS, 2013; forsal.pl

Polska jest znana z produkcji żywności, która staje się coraz bardziej popularna w Europie i na świecie. Eksport w tym obszarze wzrósł o 14%. Zysk wynosił ponad 4.5 mld EUR. Polscy przedsiębiorcy eksportują głównie drób, wołowinę i wieprzowinę, jak również produkty mleczne, czekoladę i różne rodzaje pieczywa. Warto zwrócić uwagę do znaczącego wzrostu sprzedaży owoców (głównie jabłek) oraz warzyw i mrożonych owoców, takich jak: truskawki, maliny i wiśnie. Polscy eksporterzy powoli ale systematycznie zwiększają sprzedaż na nowe, nieodkryte dotąd rynki. Sprzedaż do bogatych krajów Europy Zachodniej stoi właściwie w miejscu, ale szybko rośnie sprzedaż do biedniejszych części świata. Dynamika eksportu w strefie euro to tylko 2,5% liczone rok do roku, a do krajów rozwijających się – 17,6%.
Aby zwiększyć konkurencyjność polskiego eksportu niezbędne jest przełamanie bariery w dotarciu z informacją o polskiej ofercie do potencjalnych odbiorców zagranicznych. Głównym kanałem komunikacji jest w tym przypadku Internet, poprzez który informacja taka dociera najszybciej i bezpośrednio. Głównym zadaniem polskich firm jest nie tylko przygotowywanie strony internetowej w języku angielskim, ale przede wszystkim sprofilowanie głównych kierunków eksportu, poprzez określenie rynków zbytu i krajów docelowych oraz dostosowanie się kulturowe w przekazie treści. Pod tym względem oferta projektu EPIC wychodzi naprzeciw potrzebom polskich eksporterów i może przyczynić się do nawiązania trwałych kontaktów handlowych z wieloma zagranicznymi odbiorcami.

Źródła:
Lokalny Bank Danych: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks
Coroczne wskaźniki makroekonomiczne: http://www.stat.gov.pl/gus/wskazniki_makroekon_PLK_HTML.htm
Sytuacja makroekonomiczna Polski 2012, Wyd. GUS, Warszawa 2013 : http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/OZ_sytu_makroek_w_PL_w_2012_na_tle_proce_w_gospo_swiat_.pdf